"자연수의 약수의 합"의 두 판 사이의 차이

수학노트
둘러보기로 가기 검색하러 가기
 
(사용자 2명의 중간 판 32개는 보이지 않습니다)
1번째 줄: 1번째 줄:
<h5 style="margin: 0px; line-height: 3.428em; color: rgb(34, 61, 103); font-family: 'malgun gothic',dotum,gulim,sans-serif; font-size: 1.166em; background-position: 0px 100%;">이 항목의 스프링노트 원문주소</h5>
+
==개요==
  
* [[자연수의 약수의 합]]
+
* 자연수 <math>n</math>에 대하여, 1부터 n까지의 양의 정수 중에 <math>n</math>의 약수인 수의 합
 +
* <math>\sigma(n)</math> 으로 나타냄:<math>\sigma(n)=\sum_{d|n}d</math>
 +
*  더 일반적으로 <math>n</math>의 약수인 수의 <math>r</math>거듭제곱의 합도 정의 됨:<math>\sigma_r(n)=\sum_{d|n}d^r</math>
 +
* 곱셈에 대하여 좋은 성질을 가짐
 +
* [[자연수의 분할수(integer partitions)|분할수]]에 대한 연구에서 자연스럽게 등장함
 +
* [[모듈라 형식(modular forms)]]인 [[아이젠슈타인 급수(Eisenstein series)]]의 계수로 나타남
  
 
+
==성질==
  
 
+
* 서로 소인 자연수 <math>m,n</math> 에 대하여, <math>\sigma(mn)=\sigma(m)\sigma(n)</math>
 +
* 소수 <math>p</math> 에 대하여,  <math>\sigma(p^{k}) = \frac{p^{k+1}-1}{p-1}</math>
  
<h5 style="margin: 0px; line-height: 3.428em; color: rgb(34, 61, 103); font-family: 'malgun gothic',dotum,gulim,sans-serif; font-size: 1.166em; background-position: 0px 100%;">개요</h5>
+
  
* 자여
+
* 1부터 n까지의 양의 정수 중에 n과 서로소인 수의 개수를 나타내는 함수
 
* <math>\varphi(n)</math> 으로 나타냄
 
  
 
+
==점화식==
  
<math>\sigma_r(n)=\sum_{d|n}d^r</math>
+
(정리)
  
<math>\sigma(n)=\sum_{d|n}d</math>
+
<math>\sigma(k)</math>은 다음 공식을 만족한다.
  
<h5> </h5>
+
<math>k</math>가 [[오일러의 오각수정리(pentagonal number theorem)|오각수]]가 아닌 경우
  
 
+
<math>\sigma(k) =\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots</math>
  
<h5>성질</h5>
+
<math>k</math>가 [[오일러의 오각수정리(pentagonal number theorem)|오각수]] 즉 <math>k=\frac{j(3j\pm 1)}{2}</math> 꼴로 주어진 경우
  
* 서로 소인 자연수 <math>m,n</math> 에 대하여, <math>\varphi(mn)=\varphi(m)\varphi(n)</math>
+
<math>\sigma(k) + (-1)^{j}k =\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots</math>
* 소수 <math>p</math> 에 대하여,  <math>\varphi(p^{k}) = (p - 1)p^{k - 1}</math>
 
* <math>\phi (1) = 1</math>
 
  
 
+
  
 
+
(증명)
  
<h5>점화식</h5>
+
[[생성함수]]를 다음과 같이 두자.
  
(정리)
+
<math>A(x)=\sum_{n=1}^{\infty}\sigma(n)x^n</math>
 +
 
 +
<math>\sum_{m=1}^{\infty}\frac{mq^m}{1-q^m}=\sum_{m=1}^{\infty}{mq^m}(1+q^m+q^{2m}+\cdots)=\sum_{n=1}^{\infty}\sigma(n)q^n</math> 이므로 <math>A(x)=\sum_{m=1}^{\infty}\frac{mx^{m}}{1-x^{m}}</math>임을 알 수 있다.
 +
 
 +
이제 [[오일러의 오각수정리(pentagonal number theorem)]]를 활용하자.
 +
 
 +
<math>f(x)=\sum_{n=-\infty}^\infty (-1)^{n}x^{n(3n-1)/2}=\prod_{m=1}^\infty (1-x^m)</math>
 +
 
 +
위의 우변에 로그미분을 취한 다음 <math>-x</math>를 곱하면,
 +
 
 +
<math>-x\frac{f'(x)}{f(x)}=\sum_{m=1}^{\infty}\frac{mx^{m}}{1-x^{m}}=A(x)</math>
 +
 
 +
따라서
 +
 
 +
<math>A(x)f(x)=-xf'(x)</math>를 얻는다.
  
<math>k</math>가 [[오일러의 오각수정리(pentagonal number theorem)|오각수]]가 아닌 경우
+
<math>A(x)f(x)=(\sum_{n=1}^{\infty}\sigma(n)x^n)(1 - x - x^2 + x^5 + x^7 - x^{12} - x^{15} + x^{22} + x^{26} + \cdots)</math> 이므로
  
<math>\sigma(k) =\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots</math>
+
<math>x^k</math>의 계수는 <math>\sigma(k)-(\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots)</math> 로 주어진다.
  
<math>k</math>가 [[오일러의 오각수정리(pentagonal number theorem)|오각수]] 즉 <math>k=\frac{j(3j\pm 1)}{2}</math> 꼴로 주어진 경우
+
한편,
  
<math>\sigma(k) + (-1)^{j}k =\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots</math>
+
<math>-xf'(x)=\sum_{j=-\infty}^\infty (-1)^{j+1}\frac{j(3j-1)}{2}x^{j(3j-1)/2}</math>
  
 
+
  
*  오각수가 아닌 예<br>
+
*  오각수가 아닌 경우의
 
** <math>\sigma(10)=18</math>
 
** <math>\sigma(10)=18</math>
 
** <math>\sigma(9) + \sigma(8)-\sigma(5)-\sigma(3)=13+15-6-4=18</math>
 
** <math>\sigma(9) + \sigma(8)-\sigma(5)-\sigma(3)=13+15-6-4=18</math>
 
** <math>\sigma(20)=42</math>
 
** <math>\sigma(20)=42</math>
 
** <math>\sigma(19) + \sigma(18)-\sigma(15)-\sigma(13)+\sigma(8)+\sigma(5)=20+39-24-14+15+6=42</math>
 
** <math>\sigma(19) + \sigma(18)-\sigma(15)-\sigma(13)+\sigma(8)+\sigma(5)=20+39-24-14+15+6=42</math>
*  오각수인 예<br>
+
*  오각수인 경우의
 
** <math>\sigma(5)+5=6+5=11</math>
 
** <math>\sigma(5)+5=6+5=11</math>
 
** <math>\sigma(4) + \sigma(3)=7+4=11</math>
 
** <math>\sigma(4) + \sigma(3)=7+4=11</math>
58번째 줄: 74번째 줄:
 
** <math>\sigma(11) + \sigma(10)-\sigma(7)-\sigma(5)=12+18-8-6=16</math>
 
** <math>\sigma(11) + \sigma(10)-\sigma(7)-\sigma(5)=12+18-8-6=16</math>
  
 
+
* [[자연수의 분할수(integer partitions)|분할수]]의 점화식과의 유사성을 눈여겨볼 것:<math>p(k) =p(k-1) + p(k-2)-p(k-5)-p(k-7)+p(k-12)+p(k-15)-p(k-22)+\cdots</math>
 
 
* [[자연수의 분할수(integer partitions)|분할수]]의 점화식과의 유사성<br><math>p(k) =p(k-1) + p(k-2)-p(k-5)-p(k-7)+p(k-12)+p(k-15)-p(k-22)+\cdots</math><br>
 
  
 
 
  
<h5>목록</h5>
+
==20까지 자연수의 약수의 합 목록==
  
 
* <math>n</math>과 <math>\sigma(n)</math>의 값
 
* <math>n</math>과 <math>\sigma(n)</math>의 값
  
1    1<br> 2    3<br> 3    4<br> 4    7<br> 5    6<br> 6    12<br> 7    8<br> 8    15<br> 9    13<br> 10    18<br> 11    12<br> 12    28<br> 13    14<br> 14    24<br> 15    24<br> 16    31<br> 17    18<br> 18    39<br> 19    20<br> 20    42<br> 21    32<br> 22    36<br> 23    24<br> 24    60<br> 25    31<br> 26    42<br> 27    40<br> 28    56<br> 29    30<br> 30    72<br> 31    32<br> 32    63<br> 33    48<br> 34    54<br> 35    48<br> 36    91<br> 37    38<br> 38    60<br> 39    56<br> 40    90<br> 41    42<br> 42    96<br> 43    44<br> 44    84<br> 45    78<br> 46    72<br> 47    48<br> 48    124<br> 49    57<br> 50    93<br> 51    72<br> 52    98<br> 53    54<br> 54    120<br> 55    72<br> 56    120<br> 57    80<br> 58    90<br> 59    60<br> 60    168<br> 61    62<br> 62    96<br> 63    104<br> 64    127<br> 65    84<br> 66    144<br> 67    68<br> 68    126<br> 69    96<br> 70    144<br> 71    72<br> 72    195<br> 73    74<br> 74    114<br> 75    124<br> 76    140<br> 77    96<br> 78    168<br> 79    80<br> 80    186<br> 81    121<br> 82    126<br> 83    84<br> 84    224<br> 85    108<br> 86    132<br> 87    120<br> 88    180<br> 89    90<br> 90    234<br> 91    112<br> 92    168<br> 93    128<br> 94    144<br> 95    120<br> 96    252<br> 97    98<br> 98    171<br> 99    156<br> 100    217
+
1   1 2    3 3   4 4   7 5    6 6   12 7    8 8   15 9    13 10    18 11    12 12   28 13    14 14   24 15    24 16    31 17    18 18   39 19    20 20   42
  
 
+
* [[100까지 자연수의 약수의 합 목록]] 항목 참조
  
 
+
 +
==해석학적 결과==
 +
* Bachmann, <math>n\to \infty</math>일 때,
 +
:<math>
 +
\sum_{j=1}^n \sigma(j)=\frac{\pi^2}{12}n^2+O(n\log n)
 +
</math>
 +
* Gronwall, <math>n\to \infty</math>일 때,
 +
:<math>
 +
\limsup_{n\to \infty} \frac{\sigma(n)}{n \log \log n}=e^{\gamma}
 +
</math>
 +
여기서 <math>\gamma</math>는 [[오일러상수, 감마]]
 +
* 로빈 (Robin) 다음은 [[리만가설]]과 동치이다
 +
모든 자연수 <math>n\geq 5041</math>에 대하여
 +
:<math>
 +
\sigma(n)< e^{\gamma} n \log \log n
 +
</math>
  
 
+
  
 
+
==역사==
  
 
+
* [[수학사 연표]]
  
 
+
  
<h5>재미있는 사실</h5>
+
  
 
+
==메모==
  
* 네이버 지식인 http://kin.search.naver.com/search.naver?where=kin_qna&query=
+
  
 
+
  
 
+
==관련된 항목들==
 
 
<h5>역사</h5>
 
 
 
* [[수학사연표 (역사)|수학사연표]]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
<h5>메모</h5>
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
<h5>관련된 항목들</h5>
 
  
 
* [[아이젠슈타인 급수(Eisenstein series)]]
 
* [[아이젠슈타인 급수(Eisenstein series)]]
 
* [[모듈라 형식(modular forms)]]
 
* [[모듈라 형식(modular forms)]]
 
* [[자코비 세타함수]]
 
* [[자코비 세타함수]]
 +
* [[자코비의 네 제곱수 정리]]
  
 
+
  
 
+
  
<h5 style="margin: 0px; line-height: 3.428em; color: rgb(34, 61, 103); font-family: 'malgun gothic',dotum,gulim,sans-serif; font-size: 1.166em; background-position: 0px 100%;">수학용어번역</h5>
+
==매스매티카 파일 및 계산 리소스==
 +
* https://docs.google.com/leaf?id=0B8XXo8Tve1cxYjU3MGZjZGQtNGM0My00MjA5LTk1Y2YtMmFkZTg2ZWI1ZDAz&sort=name&layout=list&num=50
 +
* http://oeis.org/A067698
  
* http://www.google.com/dictionary?langpair=en|ko&q=
+
* [http://mathnet.kaist.ac.kr/mathnet/math_list.php?mode=list&ftype=&fstr= 대한수학회 수학 학술 용어집]<br>
 
** http://mathnet.kaist.ac.kr/mathnet/math_list.php?mode=list&ftype=eng_term&fstr=
 
* [http://kms.or.kr/home/kor/board/bulletin_list_subject.asp?bulletinid=%7BD6048897-56F9-43D7-8BB6-50B362D1243A%7D&boardname=%BC%F6%C7%D0%BF%EB%BE%EE%C5%E4%B7%D0%B9%E6&globalmenu=7&localmenu=4 대한수학회 수학용어한글화 게시판]
 
  
 
+
  
 
+
  
<h5>사전 형태의 자료</h5>
+
==사전 형태의 자료==
  
 
* http://ko.wikipedia.org/wiki/
 
* http://ko.wikipedia.org/wiki/
 
* http://en.wikipedia.org/wiki/Divisor_function
 
* http://en.wikipedia.org/wiki/Divisor_function
* http://en.wikipedia.org/wiki/
 
* http://www.wolframalpha.com/input/?i=
 
* [http://dlmf.nist.gov/ NIST Digital Library of Mathematical Functions]
 
* [http://www.research.att.com/%7Enjas/sequences/index.html The On-Line Encyclopedia of Integer Sequences]<br>
 
** http://www.research.att.com/~njas/sequences/?q=
 
  
 
 
  
 
+
  
<h5>관련논문</h5>
+
==관련논문==
 
+
* Lagarias, Jeffrey C. 2000. “An Elementary Problem Equivalent to the Riemann Hypothesis.” arXiv:math/0008177 (August 22). http://arxiv.org/abs/math/0008177.
* [http://www.jstor.org/stable/2041430 Recurrences for the Sum of Divisors]<br>
+
* [http://www.jstor.org/stable/2041430 Recurrences for the Sum of Divisors]
 
** John A. Ewell, Proceedings of the American Mathematical Society, Vol. 64, No. 2 (Jun., 1977), pp. 214-218
 
** John A. Ewell, Proceedings of the American Mathematical Society, Vol. 64, No. 2 (Jun., 1977), pp. 214-218
* http://www.jstor.org/action/doBasicSearch?Query=
 
* http://dx.doi.org/
 
 
 
 
 
<h5>관련도서 및 추천도서</h5>
 
 
*  도서내검색<br>
 
** http://books.google.com/books?q=
 
** http://book.daum.net/search/contentSearch.do?query=
 
*  도서검색<br>
 
** http://books.google.com/books?q=
 
** http://book.daum.net/search/mainSearch.do?query=
 
** http://book.daum.net/search/mainSearch.do?query=
 
 
 
 
 
 
 
 
<h5>관련기사</h5>
 
 
*  네이버 뉴스 검색 (키워드 수정)<br>
 
** http://news.search.naver.com/search.naver?where=news&x=0&y=0&sm=tab_hty&query=
 
** http://news.search.naver.com/search.naver?where=news&x=0&y=0&sm=tab_hty&query=
 
** http://news.search.naver.com/search.naver?where=news&x=0&y=0&sm=tab_hty&query=
 
  
 
 
  
 
 
  
<h5>블로그</h5>
+
[[분류:초등정수론]]
  
* 구글 블로그 검색 http://blogsearch.google.com/blogsearch?q=
+
==메타데이터==
* [http://navercast.naver.com/science/list 네이버 오늘의과학]
+
===위키데이터===
* [http://math.dongascience.com/ 수학동아]
+
* ID : [https://www.wikidata.org/wiki/Q915474 Q915474]
* [http://www.ams.org/mathmoments/ Mathematical Moments from the AMS]
+
===Spacy 패턴 목록===
* [http://betterexplained.com/ BetterExplained]
+
* [{'LOWER': 'divisor'}, {'LEMMA': 'function'}]

2021년 2월 17일 (수) 05:57 기준 최신판

개요

  • 자연수 \(n\)에 대하여, 1부터 n까지의 양의 정수 중에 \(n\)의 약수인 수의 합
  • \(\sigma(n)\) 으로 나타냄\[\sigma(n)=\sum_{d|n}d\]
  • 더 일반적으로 \(n\)의 약수인 수의 \(r\)거듭제곱의 합도 정의 됨\[\sigma_r(n)=\sum_{d|n}d^r\]
  • 곱셈에 대하여 좋은 성질을 가짐
  • 분할수에 대한 연구에서 자연스럽게 등장함
  • 모듈라 형식(modular forms)아이젠슈타인 급수(Eisenstein series)의 계수로 나타남

성질

  • 서로 소인 자연수 \(m,n\) 에 대하여, \(\sigma(mn)=\sigma(m)\sigma(n)\)
  • 소수 \(p\) 에 대하여, \(\sigma(p^{k}) = \frac{p^{k+1}-1}{p-1}\)



점화식

(정리)

\(\sigma(k)\)은 다음 공식을 만족한다.

\(k\)가 오각수가 아닌 경우

\(\sigma(k) =\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots\)

\(k\)가 오각수 즉 \(k=\frac{j(3j\pm 1)}{2}\) 꼴로 주어진 경우

\(\sigma(k) + (-1)^{j}k =\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots\)


(증명)

생성함수를 다음과 같이 두자.

\(A(x)=\sum_{n=1}^{\infty}\sigma(n)x^n\)

\(\sum_{m=1}^{\infty}\frac{mq^m}{1-q^m}=\sum_{m=1}^{\infty}{mq^m}(1+q^m+q^{2m}+\cdots)=\sum_{n=1}^{\infty}\sigma(n)q^n\) 이므로 \(A(x)=\sum_{m=1}^{\infty}\frac{mx^{m}}{1-x^{m}}\)임을 알 수 있다.

이제 오일러의 오각수정리(pentagonal number theorem)를 활용하자.

\(f(x)=\sum_{n=-\infty}^\infty (-1)^{n}x^{n(3n-1)/2}=\prod_{m=1}^\infty (1-x^m)\)

위의 우변에 로그미분을 취한 다음 \(-x\)를 곱하면,

\(-x\frac{f'(x)}{f(x)}=\sum_{m=1}^{\infty}\frac{mx^{m}}{1-x^{m}}=A(x)\)

따라서

\(A(x)f(x)=-xf'(x)\)를 얻는다.

\(A(x)f(x)=(\sum_{n=1}^{\infty}\sigma(n)x^n)(1 - x - x^2 + x^5 + x^7 - x^{12} - x^{15} + x^{22} + x^{26} + \cdots)\) 이므로

\(x^k\)의 계수는 \(\sigma(k)-(\sigma(k-1) + \sigma(k-2)-\sigma(k-5)-\sigma(k-7)+\sigma(k-12)+\sigma(k-15)-\sigma(k-22)+\cdots)\) 로 주어진다.

한편,

\(-xf'(x)=\sum_{j=-\infty}^\infty (-1)^{j+1}\frac{j(3j-1)}{2}x^{j(3j-1)/2}\) ■


  • 오각수가 아닌 경우의 예
    • \(\sigma(10)=18\)
    • \(\sigma(9) + \sigma(8)-\sigma(5)-\sigma(3)=13+15-6-4=18\)
    • \(\sigma(20)=42\)
    • \(\sigma(19) + \sigma(18)-\sigma(15)-\sigma(13)+\sigma(8)+\sigma(5)=20+39-24-14+15+6=42\)
  • 오각수인 경우의 예
    • \(\sigma(5)+5=6+5=11\)
    • \(\sigma(4) + \sigma(3)=7+4=11\)
    • \(\sigma(12)-12=28-12=16\)
    • \(\sigma(11) + \sigma(10)-\sigma(7)-\sigma(5)=12+18-8-6=16\)
  • 분할수의 점화식과의 유사성을 눈여겨볼 것\[p(k) =p(k-1) + p(k-2)-p(k-5)-p(k-7)+p(k-12)+p(k-15)-p(k-22)+\cdots\]


20까지 자연수의 약수의 합 목록

  • \(n\)과 \(\sigma(n)\)의 값

1 1 2 3 3 4 4 7 5 6 6 12 7 8 8 15 9 13 10 18 11 12 12 28 13 14 14 24 15 24 16 31 17 18 18 39 19 20 20 42


해석학적 결과

  • Bachmann, \(n\to \infty\)일 때,

\[ \sum_{j=1}^n \sigma(j)=\frac{\pi^2}{12}n^2+O(n\log n) \]

  • Gronwall, \(n\to \infty\)일 때,

\[ \limsup_{n\to \infty} \frac{\sigma(n)}{n \log \log n}=e^{\gamma} \] 여기서 \(\gamma\)는 오일러상수, 감마

모든 자연수 \(n\geq 5041\)에 대하여 \[ \sigma(n)< e^{\gamma} n \log \log n \]


역사



메모

관련된 항목들



매스매티카 파일 및 계산 리소스




사전 형태의 자료



관련논문

메타데이터

위키데이터

Spacy 패턴 목록

  • [{'LOWER': 'divisor'}, {'LEMMA': 'function'}]